હાર્વેસ્ટિંગ રીપર બાઈન્ડર: મધ્યપ્રદેશ તેના વિવિધ પાકોના ઉત્પાદન માટે પ્રખ્યાત છે. ડાંગર અને ઘઉંનો પાક મુખ્યત્વે મધ્યપ્રદેશમાં ઉગાડવામાં આવે છે. આજકાલ આ પાકની કાપણી માટે મજૂરી ખૂબ મોંઘી થઈ ગઈ છે અને મજૂરો પણ સમયસર મળતા નથી. આ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવા માટે, ખેડૂતો માટે નવા નાના મશીનો વિકસાવવામાં આવ્યા છે જે માત્ર સમય જ નહીં પરંતુ ખર્ચ પણ ઘટાડે છે. આ મશીનો પર સરકાર દ્વારા આપવામાં આવતી સબસિડી પણ મોટી રાહત આપે છે.

નવા કૃષિ મશીનોની વિશેષતાઓ

કૃષિ ઈજનેરી વિભાગ, શાહડોલના મદદનીશ ઈજનેર રિતેશ પયાસીએ જણાવ્યું હતું કે આજની તકનીકી પ્રગતિએ ડાંગર અને ઘઉંની કાપણી માટે મજૂરોની અછતની સમસ્યાને ઘણી હદ સુધી હલ કરી છે. બે મુખ્ય મશીનો - ઓટોમેટિક રીપર મશીન અને રીપર કમ બાઈન્ડર મશીન - ખાસ કરીને નોંધપાત્ર છે, જેનો ઉપયોગ કરીને ખેડૂતો તેમના ખેતરોની લણણીને વધુ અસરકારક રીતે સંભાળી શકે છે. આ મશીનો સ્ટબલ બાળવાની જરૂરિયાતને પણ દૂર કરે છે જે પર્યાવરણ માટે ફાયદાકારક છે.

મશીનોની તકનીકી કામગીરી

ઓટોમેટિક રીપર મશીન જે 5 એચપી એન્જિન દ્વારા સંચાલિત છે તે હાથથી સંચાલિત મશીન છે જે ડાંગર અને ઘઉંની કાપણીને સરળ બનાવે છે. આ ઉપરાંત, રીપર કમ બાઈન્ડર મશીન પાકની કાપણી સાથે બાંધવાનું કામ પણ કરે છે, જેને સ્થાનિક ભાષામાં બોજ બાંધવાનું કહે છે. આ મશીનોનો ઉપયોગ કરીને ખેડૂતો ઘણા કલાકોની મજૂરી અને ખર્ચ બચાવી શકે છે.

સરકારી સબસિડી અને તેના ફાયદા

સરકારી સબસિડી સાથે, આ મશીનો વધુ સસ્તું બની જાય છે. ઓટોમેટિક રીપર મશીનની કિંમત અંદાજે રૂ. 1 લાખ 40 હજારથી રૂ. 1 લાખ 50 હજારની વચ્ચે છે, જેના પર રૂ. 75 હજાર સુધીની સબસિડી ઉપલબ્ધ છે. જ્યારે રીપર કમ બાઈન્ડર મશીનની કિંમત લગભગ 5 લાખ રૂપિયા છે જેના પર 2.5 લાખ રૂપિયા સુધીની સબસિડી મળી શકે છે. આ સબસિડી ખેડૂતોને વધુ આધુનિક ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવાની તક આપે છે.

મશીન ખરીદવાની પ્રક્રિયા

આ મશીનો ખરીદવા માટે ખેડૂતોએ ઈ-કૃષિ યંત્ર અનુદાન પોર્ટલ પર અરજી કરવાની રહેશે. આ પોર્ટલ પર સમયાંતરે અરજીનો સમયગાળો ખોલવામાં આવે છે અને લોટરી દ્વારા ખેડૂતોની પસંદગી કરવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયા ખેડૂતોને નવી ટેકનોલોજીથી સજ્જ થવામાં મદદ કરે છે અને તેમને તેમની ખેતી વધુ સમય અને ખર્ચ અસરકારક રીતે ચલાવવાની ક્ષમતા આપે છે.